-
1 exigo
I.Lit.A.In gen.:B.reges ex civitate,
to expel, Cic. de Or. 2, 48, 199:hostem e campo,
Liv. 3, 61, 8: exigor patria, Naev. ap. Non. 291, 4:aliquem domo,
Liv. 39, 11, 2:aliquem campo,
id. 37, 41, 12:omnes foras,
Plaut. Aul. 3, 1, 7:adcolas ultra famam,
Plin. 2, 68, 68, § 175:exacti reges,
driven away, Cic. de Or. 1, 9, 37; cf.:Tarquinio exacto,
id. Rep. 1, 40:anno post Tarquinios exactos,
Tac. A. 11, 22:Orestes exactus furiis,
driven, tormented, Ov. Tr. 4, 4, 70:virum a se,
Plaut. Mil. 4, 6, 62:uxorem,
to put away, divorce, Ter. Hec. 2, 1, 45; Suet. Caes. 50; id. Claud. 26; cf.: illam suam (uxorem) suas res sibi habere jussit ex duodecim tabulis; claves ademit;exegit,
turned her out of the house, Cic. Phil. 2, 28, 69: aliquem vitā, i. e. to kill, Sen. de Ira, 1, 6: corpus e stratis, to raise up or out, Sil. 16, 234:maculam,
to take out, Suet. Aug. 94: et sacer admissas exigit Hebrus aquas, pours out into the sea, Ov. H. 2, 114; of weapons, to thrust from one, thrust, drive:non circumspectis exactum viribus ensem Fregit,
thrust, impelled, Ov. M. 5, 171; so,ensem,
Luc. 8, 656; cf.:ensem per medium juvenem,
plunges through the middle, Verg. A. 10, 815:gladium per viscera,
Flor. 4, 2, 68:tela in aliquem,
Sen. Cons. ad Marc. 16;hence: aliquem hastā,
i. e. to thrust through, transfix, Val. Fl. 6, 572.—Mid.:quae (hasta) cervice exacta est,
passed out, passed through, Ov. M. 5, 138: prope sub conatu adversarii manus exigenda, to be put forth, raised (for a blow), Quint. 6, 4, 8 Spald.:(capellas) a grege in campos, hircos in caprilia,
to drive out, Varr. R. R. 2, 3, 8:sues pastum,
id. ib. 2, 4, 6:radices altius,
to send out, Cels. 5, 28, 14; cf.:vitis uvas,
Col. 3, 2, 10; 3, 6, 2; Cels. 8, 1 med. —In partic.1.A scenic t. t., to drive off, i. e. hiss off a piece or a player from the stage (rare):2.spectandae (fabulae) an exigendae sint vobis prius,
Ter. And. prol. 27 Ruhnk.; so, fabulas, id. Hec. prol. alt. 4; id. ib. 7.—To demand, require, enforce, exact payment of a debt, taxes, etc., or the performance of any other duty (very freq.;(β).syn.: posco, postulo, flagito, contendo, etc.): ad eas pecunias exigendas legatos misimus,
Cic. Fam. 13, 11, 1: pecunias a civitatibus, id. Div. ap. Caecil. 10, 33:acerbissime pecunias imperatas,
Caes. B. C. 3, 32; cf. id. ib. 1, 6 fin.; Cic. Pis. 16, 38; id. N. D. 3, 34, 84:quaternos denarios,
id. Font. 5, 9:tributa,
id. Fam. 3, 7, 3:pensionem,
id. ib. 6, 18, 5:nomina sua,
id. Verr. 2, 1, 10, § 28:mercedem,
id. Lael. 21, 80 et saep.:equitum peditumque certum numerum a civitatibus Siciliae,
Caes. B. C. 1, 30, 4:obsides ab Apolloniatibus,
id. ib. 3, 12, 1:viam,
to demand the construction of a road, Cic. Verr. 2, 1, 59, § 154; Liv. 42, 3, 7:a quoquam ne pejeret,
Juv. 13, 36.—Esp.: rationem, to exact an account:ut Athenienses rationibus exigendis non vacarent,
Val. Max. 3, 1, ext. 1; Plin. Ep. 10, 81, 1:libertorum nomina a quibus ratio exigi posset,
Suet. Aug. 101 fin. —In pass.: exigor aliquid, to be solicited, dunned for money, etc. (post-class.): exigor portorium, id est, exigitur de me portorium, Caecil. ap. Gell. 15, 14, 5; id. ap. Non. 106, 24: (Rib. Com. Fragm. p. 51): sese pecunias maximas exactos esse, Q. Metell. Numid. ap. Gell. 15, 14, 2; Dig. 23, 4, 32.—3.To examine, inquire into (post-Aug.):4.nec illae (conjuges) numerare aut exigere plagas pavent,
Tac. G. 7 fin. (so Ritter, Halm, with all MSS., cf. Holzmann ad loc.; al. exugere, said to have been the read. of a lost codex, the Arundelianus; cf. exsugo); cf.:exactum et a Titidio Labeone, cur omisisset, etc.,
id. A. 2, 85.—Of places, to go or pass beyond, to pass by, leave behind ( poet. and in post-Aug. prose):5.cum primus equis exegit anhelis Phoebus Athon,
Val. Fl. 2, 75; cf. Prop. 3, 20, 11 (4, 20, 3 M.):Troglodytae hibernum mare exigunt circa brumam,
Plin. 12, 19, 42, § 87.—In mercant. lang., to dispose of, sell:6.agrorum exigere fructus,
Liv. 34, 9, 9 Drak.: mercibus exactis, Col. poët. 10, 317. —Mathemat. t. t., to apply to a standard or measure, i. e. to examine, try, measure, weigh by any thing:II.ad perpendiculum columnas,
Cic. Verr. 2, 1, 51, § 133:materiam ad regulam et libellam,
Plin. 36, 25, 63, § 188:pondus margaritarum sua manu,
Suet. Caes. 47; cf.:aliquid mensura,
Plin. 17, 21, 35, § 159.Trop.A.In gen., to drive out, expel (very rare):B.locus, Ubi labore lassitudo exigunda ex corpore,
Plaut. Capt. 5, 4, 4: frigus atque horrorem vestimentis, Lucil. ap. Non. 291, 8.—Far more freq. and class.,In partic.1.(Acc. to I. B. 2.) To require, demand, claim any thing due:2.ego vero et exspectabo ea quae polliceris, neque exigam, nisi tuo commodo,
Cic. Brut. 4, 17:aliquid exigere magis quam rogare,
id. Fam. 2, 6, 1:longiores litteras exspectabo vel potius exigam,
id. ib. 15, 16, 1:omnibus ex rebus voluptatem quasi mercedem,
id. Fin. 2, 22, 73:ab hoc acerbius exegit natura quod dederat,
demanded back, reclaimed, id. Tusc. 1, 39, 93 Klotz.:non ut a poëta, sed ut a teste veritatem exigunt,
id. Leg. 1, 1, 4:has toties optata exegit gloria poenas,
has cost, Juv. 10, 187:poenas,
to take vengeance, id. 10, 84:de vulnere poenas,
Ov. M. 14, 478: poenam (alicui), Sen. de Ira, 2, 22 fin.; Ov. F. 4, 230:gravia piacula ab aliquo,
Liv. 29, 18, 18 et saep.—With ut:exigerem ex te cogeremque, ut responderes,
Cic. Fin. 2, 35, 119; 4, 28, 80; cf.:Calypso exigit fata ducis,
questions, inquires into, Ov. A. A. 2, 130:exactum a marito, cur, etc.,
Tac. A. 2, 85:exigite ut mores seu pollice ducat,
Juv. 7, 237 sq. —With an object-clause:exigimus potuisse eum eo tempore testamentum facere,
Dig. 29, 7, 8; 24, 3, 2.— Absol.:in exigendo non acerbum,
Cic. Off. 2, 18, 64:cum res exiget,
Quint. 5, 11, 5; 10, 3, 3; cf.:ut res exiget,
id. 12, 10, 69:si communis utilitas exegerit,
id. 12, 1, 37.— Esp.: rationem, to require an account:rerum gestarum,
Just. 19, 2, 6:numquid rationem exiges, cum tibi aliquis hos dixerit versus?
an explanation, Sen. Ep. 94, 28; Plin. Ep. 19, 9.—Of time, life, etc., to lead, spend, pass, complete, finish:3. 4.non novisse quicum aetatem exegerim,
Plaut. Trin. 4, 2, 111; id. Capt. 3, 5, 62:tecum aetatem,
id. Mil. 4, 2, 48; 4, 6, 60; id. Cas. 2, 5, 12:ut te dignam mala malam aetatem exigas,
id. Aul. 1, 1, 4: vitam taetre, Cat. Or. inc. 15; Ter. Heaut. 2, 3, 39:cum maerore graviorem vitam,
Sall. J. 14, 15; 85, 49; Plin. 7, 44, 45, § 139; Vitr. 2, 1, 4; Val. Max. 3, 5, 4 al.:vitae tempus,
Sen. Ep. 2, 2; Val. Max. 3, 3, ext. 6:jam ad pariendum temporibus exactis,
Cic. Verr. 2, 1, 18, § 48: qui exacta aetate moriuntur, at the close of the vigorous period of life, Cic. Tusc. 1, 39, 93; id. Verr. 2, 5, 8, § 21; Sall. J. 6, 2; Liv. 2, 40, 11 al.:mediam dies exegerat horam,
Ov. Am. 1, 5, 1:aevum,
Lucr. 4, 1235; Verg. A. 7, 777; Ov. M. 12, 209:tristissimam noctem,
Petr. 115:diem supremum noctemque,
Tac. A. 3, 16:ullum tempus jucundius,
Plin. Ep. 3, 1, 1:jam aestatem exactam esse,
Sall. J. 61, 1:per exactos annos,
at the end of every year, Hor. C. 3, 22, 6:exacto per scelera die,
Tac. H. 1, 47; id. A. 3, 16; so,exacto quadriennio,
Plin. 2, 47, 48, § 130; Verg. G. 3, 190; Stat. S. 2, 2, 47.—To bring to an end, to conclude, finish, complete a thing ( poet. and in post-Aug. prose):5.exegi monumentum aere perennius,
Hor. C. 3, 30, 1:opus,
Ov. R. Am. 811; id. M. 15, 871:exactus tenui pumice versus eat,
Prop. 3, 1, 8; Verg. A. 6, 637:commentarii ita sunt exacti, ut, etc.,
Quint. 10, 7, 30:eandem gracilitatem stilo exigere condiscant,
to reach, attain to, id. 1, 9, 2.—To determine, ascertain, find out:6.sociisque exacta referre,
his discoveries, Verg. A. 1, 309:non prius exacta tenui ratione saporum,
before he has ascertained, Hor. S. 2, 4, 36.— Pass. impers.:non tamen exactum, quid agat,
Ov. F. 3, 637; cf. id. Am, 3, 7, 16. —(Acc. to I. B. 3.) To weigh, try, prove, measure, examine, adjust, estimate, consider, = examinare, ponderare (class. but perh. not in Cic.): si ad illam summam veritatem legitimum jus exegeris, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6, 1; cf.: nolite ad vestras leges atque instituta exigere ea, quae Lacedaemone fiunt, to estimate by the standard of, etc., Liv. 34, 31, 17; so,7.opus ad vires suas,
Ov. A. A. 2, 502:si omnia argumenta ad obrussam coeperimus exigere,
Sen. Q. N. 4, 5, 1; cf.:principatus tuus ad obrussam exigitur,
id. de Clem. 1, 1, 6:se ad aliquem,
id. Ep. 11 fin.:regulam emendate loquendi,
Quint. 1, 5, 2:illa non nisi aure exiguntur, quae fiunt per sonos,
are judged of, id. 1, 5, 19; cf. id. 1, 4, 7.—To treat, consult, deliberate respecting something, = considerare, deliberare (class. but not in Cic.): de his rebus ut exigeret cum eo, Furnio mandavi, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 7:8.cum aliquo,
Plin. Ep. 6, 12, 3; cf.:secum aliquid,
Verg. A. 4, 476; Ov. M. 10, 587; Sen. Ep. 27:de aliqua re coram,
Plin. Ep. 9, 26, 13:haec exigentes hostes oppressere,
Liv. 22, 49, 12:quid dicendum, quid tacendum, quid differendum sit, exigere consilii est,
Quint. 6, 5, 5.—To endure, undergo:aerumnam,
Plaut. Capt. 5, 4, 12. —Hence, exactus, a, um, P. a. (acc. to I. B. 5., measured; hence), precise, accurate, exact (poet and in post-Aug. prose):difficile est, quot ceciderint, exacto affirmare numero,
Liv. 3, 5, 12:acies falcis,
Plin. 17, 27, 42, § 251:fides,
Ov. Pont. 4, 9, 46.— Comp.:cura,
Suet. Tib. 18; Mart. 4, 87, 4. — Sup.:diligentia,
Front. Aquaed. 89:vir,
Plin. Ep. 8, 23, 5.—With gen.:Mamurius, morum fabraene exactior artis, Difficile est dicere,
Ov. F. 3, 383.— Adv.: exacte, exactly, precisely, accurately:ut exacte perorantibus mos est,
Sid. Ep. 7, 9.— Comp.: dicere, disserere, Mel. Prooem. § 2; Gell. 1, 3, 21.— Sup.:pascere,
Sid. Ep. 5, 11. -
2 exigo
ex-igo, ēgī, āctum, ere [ ago ]1) изгонять (aliquem domo L; reges ex civitate L); вытеснять ( hostem e campo L)e. uxorem (matrimonio) Pl, Ter, Su — развестись с женойaliquem vitā e. Sen — лишать кого-л. жизниe. corpus e stratis Sil — встать со (своего) ложа2) катить, изливать ( quā exĭgit Hebrus aquas O)3) пускать ( radīces CC)4) устранять, отгонять ( lassitudinem ex corpore Pl)5) втыкать, вонзать (ferrum per viscĕra Lcn; ensem per juvĕnem V); пронзать ( aliquem hastā VF)6) бросать, метать ( tela in aliquem Sen)7) размахнуться, занести ( exactus ensis O)8) вывозить на продажу (agrorum fructūs L; merces Col)9) отвергатьe. fabulam Ter — освистать (ошикать) пьесуsarta tecta e. C, L — требовать исправного выполнения строительных работ, т. е. принять заказ в должном состоянии11) спрашиватьexactum a Labeōne, cur ultionem legis omisisset T — Лабеона спросили, почему он не поступил по строгости законаe. facta ab aliquo O — просить кого-л. рассказать о происшедшемe. opus O, Col — смотреть за (руководить) работой (ср. 13.)12) взыскивать, взимать, собирать (pecunias, vectigalia C; portorium AG)e. poenas ab (de, ex) aliquo и alicui O, L etc. — наказать кого-л. (первонач. взыскивать штраф)13) совершать, завершать, оканчивать ( opus O — ср. 11.; monumentum H)quattuor spatiis Juppĭter exēgit annum O — Юпитер четырьмя временами (года) закончил год (т. е. разделил год на 4 времени)14) переносить, (вы)терпеть ( aerumnam Pl)15) проводить, (про)жить (aetātem in armis Sen; vitam miserabiliter VM)16) проезжать, проходить ( equis Athon VF); проплывать ( mare PM)17) исследовать, взвешивать, разбирать ( veram origĭnem juris Sen)18)а) приспособлять (e. aliquid ad nostras leges L)e. rem ad aliquid QC — сообразоваться с чем-л. (приспособлять что-л. к чему-л.)19) оценивать, измерять ( pondus alicujus rei manu Su); обдумыватьtempus secum modumque e. V — мысленно определять время и образ действийnon satis exactum est, quid agam C — ещё не вполне решено, как мне поступитьe. cum aliquo de aliquā re C, PJ — переговорить (посоветоваться) с кем-л. о чём-л -
3 beneficus
bĕnĕfĭcus, a, um [bene + facio] bienfaisant, obligeant, disposé à rendre service, serviable. - superl. beneficissimus Cato, Orat. frag. 10, 4 II forme benificus Vel. Gram. 7, 76, 12. - Cic. Mur. 70 ; Mil. 20, etc. - beneficentior, Sen. Ben. 1, 4, 5; 5, 9, 2. - beneficentissimus, Cic. Nat. 2, 64 ; Lael. 51. - beneficus in aliquem, Cic. Off. 1, 42: obligeant à l'égard de qqn. - beneficus adversus aliquem, Sen. Ben, 1, 4, 5: obligeant à l'égard de qqn. - voluntate benefica benevolentia movetur, Cic. Off. 2, 32: la seule volonté de rendre service entraîne le dévouement.* * *bĕnĕfĭcus, a, um [bene + facio] bienfaisant, obligeant, disposé à rendre service, serviable. - superl. beneficissimus Cato, Orat. frag. 10, 4 II forme benificus Vel. Gram. 7, 76, 12. - Cic. Mur. 70 ; Mil. 20, etc. - beneficentior, Sen. Ben. 1, 4, 5; 5, 9, 2. - beneficentissimus, Cic. Nat. 2, 64 ; Lael. 51. - beneficus in aliquem, Cic. Off. 1, 42: obligeant à l'égard de qqn. - beneficus adversus aliquem, Sen. Ben, 1, 4, 5: obligeant à l'égard de qqn. - voluntate benefica benevolentia movetur, Cic. Off. 2, 32: la seule volonté de rendre service entraîne le dévouement.* * *Beneficus, pen. corr. Adiectiuum. Cic. Qui fait voulontiers plaisir et service.\Oratione beneficus. Plaut. Grand prometteur. -
4 applico
ap-plico, āvī (uī), ātum (itum), āre1)а) придвигать ( castra flumini L); устремлять, направлятьa. navem ad terram Cs и lerrae L — причалить (пристать) к берегуб) пригонять ( boves illuc O)2) прикладывать ( sudarium ad os Su); прислонять, приставлять (moenibus scalas QC; per rimam oculum curiosum Pt); прижимать ( aliquem terrae V)applicari или se a. — прислоняться (ad arborem Cs; toro Pt); прижиматься, льнуть ( stipīti QC); присоединяться, примыкать ( ad aliquem quasi patronum C); приближать ( se ad flammam C)a. aures H — слушать, вниматьa. oscula alicui rei O — целовать что-л.3) прибавлять ( verba verbis Q); приписывать, возводить, взваливать ( crimen alicui PJ)4) приводить (captivum Just; equum alicui QC)5) поддерживать, делать известным ( aliquem Sen)6) вонзать ( ensem cervīci V)7)а) смыкать ( corpora corporibus L)corporibus applicari L — тесно сплотиться, сомкнуть свои рядыб) связывать, сочетать ( priora sequentibus Q)8) приобщать, подчинять ( juventam frugalitati Sen)se a. — следовать (чему-л.) (ad exemplum alicujus Sen)9) располагать ( coloniam colli PM)10)se a. — предаваться, заниматься, посвящать себя (ad philosophiam, ad historiam scribendam C); стремиться ( ad amicitiam alicujus C)mentem magnis a. Pt — стремиться к великим целям -
5 benignus
bĕnignus, a, um (contr. pour *benigenus) [bonus + genus] [st1]1 [-] bon, bienveillant, amical. - comes benigni, faciles, suaves homines esse dicuntur, Cic. Balb. 36: on appelle comes (obligeants), les hommes bienveillants, complaisants, agréables. - homines benigno vultu ac sermone, Liv. 28, 26, 6: des hommes ayant un air et des propos bienveillants. - benignus alicui, Plaut. Pers. 583, etc. ; Hor. O. 3, 29, 52: bienveillant à l'égard de qqn. - benignus erga aliquem, Plaut. Mil. 1230: bienveillant à l'égard de qqn. - benignus adversus aliquem, Sen. Ep. 120, 10: bienveillant à l'égard de qqn. [st1]2 [-] bienfaisant, libéral, généreux. - qui benigniores esse volunt quam res patitur, Cic. Off. 1, 44: ceux qui veulent être plus généreux que leurs moyens ne le permettent. - fortuna... nunc mihi, nunc alii benigna, Hor. O. 3, 29, 52: la fortune est libérale tantôt pour moi, tantôt pour un autre. - ego dum illo licitumst usa sum benigno et lepido et comi, Ter. Hec. 837: tant que cela lui a été permis, j'ai trouvé en lui un homme généreux, charmant, aimable. - poét. vini somnique benignus, Hor. S. 2, 3, 3: trop ami du vin et du sommeil. [st1]3 [-] poét. = faustus: favorable, propice. - Stat. S. 5, 1, 108; id. Th. 10, 216. [st1]4 [-] qui produit généreusement, riche, abondant, fécond. - ingeni benigna vena, Hor. O. 2, 18, 10: une veine généreuse de talent. - benigna materia gratias agendi, Liv. 42, 38, 6: abondante matière de remerciements. - terra benigna, Tib. 3, 3, 3: terre fertile. --- Ov. Am. 1, 10, 56; Plin. 18, 1; Hor. Ep. 1, 16, 8; O. 1, 17, 15.* * *bĕnignus, a, um (contr. pour *benigenus) [bonus + genus] [st1]1 [-] bon, bienveillant, amical. - comes benigni, faciles, suaves homines esse dicuntur, Cic. Balb. 36: on appelle comes (obligeants), les hommes bienveillants, complaisants, agréables. - homines benigno vultu ac sermone, Liv. 28, 26, 6: des hommes ayant un air et des propos bienveillants. - benignus alicui, Plaut. Pers. 583, etc. ; Hor. O. 3, 29, 52: bienveillant à l'égard de qqn. - benignus erga aliquem, Plaut. Mil. 1230: bienveillant à l'égard de qqn. - benignus adversus aliquem, Sen. Ep. 120, 10: bienveillant à l'égard de qqn. [st1]2 [-] bienfaisant, libéral, généreux. - qui benigniores esse volunt quam res patitur, Cic. Off. 1, 44: ceux qui veulent être plus généreux que leurs moyens ne le permettent. - fortuna... nunc mihi, nunc alii benigna, Hor. O. 3, 29, 52: la fortune est libérale tantôt pour moi, tantôt pour un autre. - ego dum illo licitumst usa sum benigno et lepido et comi, Ter. Hec. 837: tant que cela lui a été permis, j'ai trouvé en lui un homme généreux, charmant, aimable. - poét. vini somnique benignus, Hor. S. 2, 3, 3: trop ami du vin et du sommeil. [st1]3 [-] poét. = faustus: favorable, propice. - Stat. S. 5, 1, 108; id. Th. 10, 216. [st1]4 [-] qui produit généreusement, riche, abondant, fécond. - ingeni benigna vena, Hor. O. 2, 18, 10: une veine généreuse de talent. - benigna materia gratias agendi, Liv. 42, 38, 6: abondante matière de remerciements. - terra benigna, Tib. 3, 3, 3: terre fertile. --- Ov. Am. 1, 10, 56; Plin. 18, 1; Hor. Ep. 1, 16, 8; O. 1, 17, 15.* * *Benignus, Adiectiuum a Bono, dicitur liberalis, beneficus, clemens. Liberal et qui donne voluntiers, et fait plaisir. Benin, Clement, Gratieux, Doulx, Courtois.\Ager benignus. Ouid. Qui rapporte et produit beaucoup de fruict.\Oratio benigna. Cic. Benigne, Gratieuse.\Tellus benigna. Plinius. Qui rend beaucoup au laboureur.\Terra benigna. Tibul. Fertile, De grand rapport.\Vini, somnique benignus. Horat. Bien beuvant, et bien dormant. -
6 adpello
1.ap-pello ( adp-, Fleck., Halm (in Tac.); app-, Merk., B. and K., Rib., Weissenb., Halm (in Nep.), pŭli, pulsum, 3, v. a. and n., to drive, move or bring a person or thing to or toward.I.In gen.A. a.With ad:b.ad ignotum arbitrum me adpellis,
Plaut. Rud. 4, 3, 104:armentum ad aquam,
Varr. R. R. 2, 5, 15; cf. id. ib. 2, 2, 11:ad litora juvencos,
Ov. M. 11, 353: visum in somnis pastorem ad me appellere, to drive toward me, i. e. the herd, the flock, Att. ap. Cic. Div. 1, 22:turres ad opera appellebat,
Caes. B. C. 1, 26.—With in:c.in flumen,
Dig. 43, 13, 1.—With dat.:d.Hinc me digressum vestris deus appulit oris,
Verg. A. 3, 715.—With quo: quo numquam pennis appellunt Corpora saucae Cornices, * Lucr. 6, 752.—e.Absol.: dant operam, ut quam primum appellant, Lucil. ap. Non. p. 238, 28: postquam paulo appulit unda (corpus), drove a little toward me, brought near, Ov. M. 11, 717 al.—B.Trop.: animum ad aliquid, to turn, direct, apply:II.animum ad scribendum adpulit,
Ter. And. prol. 1; so id. ib. 2, 6, 15.—Also to bring into any condition:argenti viginti minae me ad mortem adpulerunt,
drove me to destruction, Plaut. As. 3, 3, 43; id. Bacch. 3, 1, 11.—A.. Esp. freq. as a nautical t. t., to bring or conduct a ship somewhere, to land (in Cic. only in this signif.); constr.: appellere navem, nave, or absol. in act. and pass.; also navis appellit, or appellitur (cf. applico, II.).a.With navem. [p. 141] abitu appellant huc ad molem nostram naviculam, Afran. ap. Non. p. 238, 24:b.cum Persae classem ad Delum appulissent,
Cic. Verr. 2, 1, 18:si ille ad eam ripam naves appulisset,
id. Phil. 2, 11, 26 Wernsd.:cum ad villam nostram navis appelleretur,
id. Att. 13, 21:Alexandrum in Italiam classem appulisse constat,
Liv. 8, 3; so id. 28, 42:naves appulsae ad muros,
id. 30, 10; 44, 44; 45, 5 al.—With nave:c.cum Rhegium onerariā nave appulisset,
Suet. Tit. 5; cf. Gron. ad Liv. 30, 10.—Act. absol.: huc appelle, * Hor. S. 1, 5, 12:d.ad insulam appulerunt,
Liv. 37, 21:cum ad litus appulisset,
Quint. 7, 3, 31:cum ad Rhodum appulisset,
Suet. Tib. 11; so id. Ner. 27.—Pass. absol.:e.alios ad Siciliam appulsos esse,
Cic. Verr. 2, 5, 28:ripae suorum appulsus est,
Vell. 2, 107.—Seldom in a neutr. sense:B.navis adpellit,
comes to land, arrives at, Tac. A. 4, 27:Germanici triremis Chaucorum terram adpulit,
id. ib. 2, 24; Suet. Aug. 98:Alexandrina navis Dertosam appulit,
id. Galb. 10. — Poet.:appellere aliquem: me vestris deus appulit oris,
Verg. A. 3, 715; so id. ib. 1, 377 (cf. id. ib. 1, 616: quae vis te immanibus applicat oris).—Trop.:2.timide, tamquam ad aliquem libidinis scopulum, sic tuam mentem ad philosophiam appulisti,
Cic. de Or. 2, 37:nec tuas umquam rationes ad eos scopulos appulisses,
id. Rab. Perd. 9, 25.appello ( adp-, Ritschl), āvi, ātum, 1 ( subj. perf. appellāssis = appellaveris, Ter. Phorm. 5, 1, 15), orig. v. n., as a secondary form of the preced. (cf.: jungere, jugare), to drive to or toward, to go to in order to accost, make a request, admonish, etc.; like adire, aggredi; hence like these constr. as v. a. with acc., to accost, address, to speak to, call upon (very freq. and class.).I.In gen. adgrediar hominem, adpellabo, Plaut. Most. 5, 1, 26:II.accedam atque adpellabo,
id. Am. 1, 3, 17:adeamus, adpellemus,
id. Mil. 2, 5, 10; cf. id. Poen. 5, 2, 22, 5, 2, 30; 5, 2, 32:te volo adpellare,
id. Aul. 2, 2, 23; id. Bacch. 5, 2, 50:quo ore appellabo patrem?
Ter. Heaut. 4, 3, 22; id. Phorm. 5, 8 (9), 22: Lucil. ap. Non. p. 238, 23 aliquem hilari vultu, Cic. Clu. 26, 72:hominem verbo graviore,
id. Verr. 2, 3, 58:legatos superbius,
id. Imp. Pomp. 5:homines asperius,
id. Agr. 2, 24:ibi a Virdumaro appellatus,
accosted, Caes. B. G. 7, 54:Adherbalis appellandi copia non fuit,
Sall. J. 22, 5 milites alius alium laeti appellant, id. ib. 53, 8, Tac. Agr. 40: senatu coram appellato, Suet Ner. 41; id. Tib. 29 al.:nec audet Appellare virum virgo,
Ov. M. 4, 682 al. —Also to address by letter:crebris nos litteris appellato,
Cic. Fam. 15, 20.—EspA.1.. Freq. with the access. idea of entreating, soliciting, to approach with a request, entreaty, etc., to apply to, to entreat, implore, beseech, invoke, etc.:2.vos etiam atque etiam imploro et appello,
Cic. Verr. 2, 5, 72, § 188 quem enim alium appellem? quem obtester? quem implorem? id. Fl. 2:quem praeter te appellet, habebat neminem,
id. Quint. 31; id. Fam. 12, 28:quo accedam aut quos appellem?
Sall. J. 14, 17:appellatus est a C. Flavio, ut, etc.,
Nep. Att. 8, 3:appellatis de re publicā Patribus,
Suet. Caes. 34.—Aliquem de aliquā re, to address one in order to incite him to something ( bad):3.aliquem de proditione, Liv 26, 38, 4: de stupro,
Quint. 4, 2, 98.—Also without de:aliquem,
Sen. Contr. 2, 15; Dig. 47, 10, 15, § 15.—In judic. language, t. t., to appeal to one, i. e. to call upon him for assistance (in the class. period always with acc.; also in Pandect. Lat. constr. with ad):B.procurator a praetore tribunos appellare ausus,
Cic. Quint. 20, 64:tribuni igitur appellabantur,
id. ib. 20, 63; so,praetor appellabatur,
id. Verr. 2, 4, 65; Liv. 9, 26:Volero appellat tribunos,
id. 2, 55; Plin. 1, praef. 10: mox et ipse appellato demum collegio ( after he had appealed to the college of the tribunes), obtinuit, etc., Suet. Caes. 23:adversarii ad imperatorem appellārunt,
Dig. 4, 4, 39 et saep.—To address in order to demand something, esp. the payment of money, to dun:C.Tulliola tuum munusculum flagitat et me ut sponsorem appellat,
Cic. Att. 1, 8 fin.; id. Quint. 12;with de pecuniā: appellatus es de pecuniā,
id. Phil. 2, 29; and without de: magnā pecuniā appellabaris a creditoribus, Quint. 5, 13, 12; Alphius ap. Col. 1, 7, 2.— Trop.:cupressus in Cretā gignitur etiam non appellato solo,
Plin. 16, 33, 60, § 142.—Later also appellare rem, to demand, claim something:mercedem appellas?
Juv. 7, 158.—To sue, inform against, complain of, accuse, to summon before a court:D.ne alii plectantur, alii ne appellentur quidem,
Cic. Off. 1, 25, 89; so,aliquem stupri causā,
Val. Max. 6, 1, 11 al. —To accost by any appellation (cf.:* E.centurionibus nominatim appellatis,
Caes. B. G. 2, 25); hence, to call by name, or to call, to term, entitle, to declare or announce as something (cf. prosagoreuô, and in Heb., to call, and also to name; appellare gives a new predicate to the subject, while nominare only designates it by name, without a qualifying word; cf. Hab. Syn. 958; Herz. ad Caes. B. G. 7, 4):vir ego tuus sim? ne me adpella falso nomine,
Plaut. Am. 2, 2, 181; so id. Mil. 2, 5, 26; Ter. Phorm. 5, 1, 15:aliquem patrem,
id. Hec. 4, 4, 30, pater a gnatis ne dulcibus umquam Appelletur, Lucr. 4, 1235; 1, 60; 5, 10:O Spartace, quem enim te potius appellem?
Cic. Phil. 13, 10:unum te sapientem appellant et existimant,
id. Am. 2, 6:hos viros bonos, ut habiti sunt, sic appellandos putemus,
id. ib. 5, 19:cum fruges Cererem appellamus, vinum autem Bacchum,
id. N D 2, 23, 60 suo quamque rem nomine appellare, id. Fam. 9, 22 al.:rex ab suis appellatur,
Caes. B. G 7, 4:me subditum et ex pellice genitum appellant,
Liv. 40, 9. quem nautae appellant Lichan, Ov. M. 9, 229 victorem appellat Acesten, declares him victor, Verg. A. 5, 540 al.—Hence, to call by name:quos non appello hoc loco,
Cic. Sest 50, 108: multi appellandi laedendique sunt, id Verr 2, 1, 60; id. Caecin. 19; so,appellare auctores,
to declare, name, Plin. 28, 1, 1, § 2.— Trop.:quos saepe nutu significationeque appello,
make known, Cic. Fam. 1, 9 fin. —Appellare litteras, to pronounce, Cic. Brut. 35, 133 (v. appellatio). -
7 appello
1.ap-pello ( adp-, Fleck., Halm (in Tac.); app-, Merk., B. and K., Rib., Weissenb., Halm (in Nep.), pŭli, pulsum, 3, v. a. and n., to drive, move or bring a person or thing to or toward.I.In gen.A. a.With ad:b.ad ignotum arbitrum me adpellis,
Plaut. Rud. 4, 3, 104:armentum ad aquam,
Varr. R. R. 2, 5, 15; cf. id. ib. 2, 2, 11:ad litora juvencos,
Ov. M. 11, 353: visum in somnis pastorem ad me appellere, to drive toward me, i. e. the herd, the flock, Att. ap. Cic. Div. 1, 22:turres ad opera appellebat,
Caes. B. C. 1, 26.—With in:c.in flumen,
Dig. 43, 13, 1.—With dat.:d.Hinc me digressum vestris deus appulit oris,
Verg. A. 3, 715.—With quo: quo numquam pennis appellunt Corpora saucae Cornices, * Lucr. 6, 752.—e.Absol.: dant operam, ut quam primum appellant, Lucil. ap. Non. p. 238, 28: postquam paulo appulit unda (corpus), drove a little toward me, brought near, Ov. M. 11, 717 al.—B.Trop.: animum ad aliquid, to turn, direct, apply:II.animum ad scribendum adpulit,
Ter. And. prol. 1; so id. ib. 2, 6, 15.—Also to bring into any condition:argenti viginti minae me ad mortem adpulerunt,
drove me to destruction, Plaut. As. 3, 3, 43; id. Bacch. 3, 1, 11.—A.. Esp. freq. as a nautical t. t., to bring or conduct a ship somewhere, to land (in Cic. only in this signif.); constr.: appellere navem, nave, or absol. in act. and pass.; also navis appellit, or appellitur (cf. applico, II.).a.With navem. [p. 141] abitu appellant huc ad molem nostram naviculam, Afran. ap. Non. p. 238, 24:b.cum Persae classem ad Delum appulissent,
Cic. Verr. 2, 1, 18:si ille ad eam ripam naves appulisset,
id. Phil. 2, 11, 26 Wernsd.:cum ad villam nostram navis appelleretur,
id. Att. 13, 21:Alexandrum in Italiam classem appulisse constat,
Liv. 8, 3; so id. 28, 42:naves appulsae ad muros,
id. 30, 10; 44, 44; 45, 5 al.—With nave:c.cum Rhegium onerariā nave appulisset,
Suet. Tit. 5; cf. Gron. ad Liv. 30, 10.—Act. absol.: huc appelle, * Hor. S. 1, 5, 12:d.ad insulam appulerunt,
Liv. 37, 21:cum ad litus appulisset,
Quint. 7, 3, 31:cum ad Rhodum appulisset,
Suet. Tib. 11; so id. Ner. 27.—Pass. absol.:e.alios ad Siciliam appulsos esse,
Cic. Verr. 2, 5, 28:ripae suorum appulsus est,
Vell. 2, 107.—Seldom in a neutr. sense:B.navis adpellit,
comes to land, arrives at, Tac. A. 4, 27:Germanici triremis Chaucorum terram adpulit,
id. ib. 2, 24; Suet. Aug. 98:Alexandrina navis Dertosam appulit,
id. Galb. 10. — Poet.:appellere aliquem: me vestris deus appulit oris,
Verg. A. 3, 715; so id. ib. 1, 377 (cf. id. ib. 1, 616: quae vis te immanibus applicat oris).—Trop.:2.timide, tamquam ad aliquem libidinis scopulum, sic tuam mentem ad philosophiam appulisti,
Cic. de Or. 2, 37:nec tuas umquam rationes ad eos scopulos appulisses,
id. Rab. Perd. 9, 25.appello ( adp-, Ritschl), āvi, ātum, 1 ( subj. perf. appellāssis = appellaveris, Ter. Phorm. 5, 1, 15), orig. v. n., as a secondary form of the preced. (cf.: jungere, jugare), to drive to or toward, to go to in order to accost, make a request, admonish, etc.; like adire, aggredi; hence like these constr. as v. a. with acc., to accost, address, to speak to, call upon (very freq. and class.).I.In gen. adgrediar hominem, adpellabo, Plaut. Most. 5, 1, 26:II.accedam atque adpellabo,
id. Am. 1, 3, 17:adeamus, adpellemus,
id. Mil. 2, 5, 10; cf. id. Poen. 5, 2, 22, 5, 2, 30; 5, 2, 32:te volo adpellare,
id. Aul. 2, 2, 23; id. Bacch. 5, 2, 50:quo ore appellabo patrem?
Ter. Heaut. 4, 3, 22; id. Phorm. 5, 8 (9), 22: Lucil. ap. Non. p. 238, 23 aliquem hilari vultu, Cic. Clu. 26, 72:hominem verbo graviore,
id. Verr. 2, 3, 58:legatos superbius,
id. Imp. Pomp. 5:homines asperius,
id. Agr. 2, 24:ibi a Virdumaro appellatus,
accosted, Caes. B. G. 7, 54:Adherbalis appellandi copia non fuit,
Sall. J. 22, 5 milites alius alium laeti appellant, id. ib. 53, 8, Tac. Agr. 40: senatu coram appellato, Suet Ner. 41; id. Tib. 29 al.:nec audet Appellare virum virgo,
Ov. M. 4, 682 al. —Also to address by letter:crebris nos litteris appellato,
Cic. Fam. 15, 20.—EspA.1.. Freq. with the access. idea of entreating, soliciting, to approach with a request, entreaty, etc., to apply to, to entreat, implore, beseech, invoke, etc.:2.vos etiam atque etiam imploro et appello,
Cic. Verr. 2, 5, 72, § 188 quem enim alium appellem? quem obtester? quem implorem? id. Fl. 2:quem praeter te appellet, habebat neminem,
id. Quint. 31; id. Fam. 12, 28:quo accedam aut quos appellem?
Sall. J. 14, 17:appellatus est a C. Flavio, ut, etc.,
Nep. Att. 8, 3:appellatis de re publicā Patribus,
Suet. Caes. 34.—Aliquem de aliquā re, to address one in order to incite him to something ( bad):3.aliquem de proditione, Liv 26, 38, 4: de stupro,
Quint. 4, 2, 98.—Also without de:aliquem,
Sen. Contr. 2, 15; Dig. 47, 10, 15, § 15.—In judic. language, t. t., to appeal to one, i. e. to call upon him for assistance (in the class. period always with acc.; also in Pandect. Lat. constr. with ad):B.procurator a praetore tribunos appellare ausus,
Cic. Quint. 20, 64:tribuni igitur appellabantur,
id. ib. 20, 63; so,praetor appellabatur,
id. Verr. 2, 4, 65; Liv. 9, 26:Volero appellat tribunos,
id. 2, 55; Plin. 1, praef. 10: mox et ipse appellato demum collegio ( after he had appealed to the college of the tribunes), obtinuit, etc., Suet. Caes. 23:adversarii ad imperatorem appellārunt,
Dig. 4, 4, 39 et saep.—To address in order to demand something, esp. the payment of money, to dun:C.Tulliola tuum munusculum flagitat et me ut sponsorem appellat,
Cic. Att. 1, 8 fin.; id. Quint. 12;with de pecuniā: appellatus es de pecuniā,
id. Phil. 2, 29; and without de: magnā pecuniā appellabaris a creditoribus, Quint. 5, 13, 12; Alphius ap. Col. 1, 7, 2.— Trop.:cupressus in Cretā gignitur etiam non appellato solo,
Plin. 16, 33, 60, § 142.—Later also appellare rem, to demand, claim something:mercedem appellas?
Juv. 7, 158.—To sue, inform against, complain of, accuse, to summon before a court:D.ne alii plectantur, alii ne appellentur quidem,
Cic. Off. 1, 25, 89; so,aliquem stupri causā,
Val. Max. 6, 1, 11 al. —To accost by any appellation (cf.:* E.centurionibus nominatim appellatis,
Caes. B. G. 2, 25); hence, to call by name, or to call, to term, entitle, to declare or announce as something (cf. prosagoreuô, and in Heb., to call, and also to name; appellare gives a new predicate to the subject, while nominare only designates it by name, without a qualifying word; cf. Hab. Syn. 958; Herz. ad Caes. B. G. 7, 4):vir ego tuus sim? ne me adpella falso nomine,
Plaut. Am. 2, 2, 181; so id. Mil. 2, 5, 26; Ter. Phorm. 5, 1, 15:aliquem patrem,
id. Hec. 4, 4, 30, pater a gnatis ne dulcibus umquam Appelletur, Lucr. 4, 1235; 1, 60; 5, 10:O Spartace, quem enim te potius appellem?
Cic. Phil. 13, 10:unum te sapientem appellant et existimant,
id. Am. 2, 6:hos viros bonos, ut habiti sunt, sic appellandos putemus,
id. ib. 5, 19:cum fruges Cererem appellamus, vinum autem Bacchum,
id. N D 2, 23, 60 suo quamque rem nomine appellare, id. Fam. 9, 22 al.:rex ab suis appellatur,
Caes. B. G 7, 4:me subditum et ex pellice genitum appellant,
Liv. 40, 9. quem nautae appellant Lichan, Ov. M. 9, 229 victorem appellat Acesten, declares him victor, Verg. A. 5, 540 al.—Hence, to call by name:quos non appello hoc loco,
Cic. Sest 50, 108: multi appellandi laedendique sunt, id Verr 2, 1, 60; id. Caecin. 19; so,appellare auctores,
to declare, name, Plin. 28, 1, 1, § 2.— Trop.:quos saepe nutu significationeque appello,
make known, Cic. Fam. 1, 9 fin. —Appellare litteras, to pronounce, Cic. Brut. 35, 133 (v. appellatio). -
8 circumsedeo
circum-sedeo, sēdī, sessum, ēre1) сидеть вокруг (aliquem Sen etc.; populus circumsedens Ap)horum lacrimae, a quibus me circumsessum videtis C — слёзы тех, которые, как вы видите, сидят вокруг меня2) окружать, толпиться вокруг (florentes amicorum turba circumsedet впоследствии погов. Sen)3) воен. осаждать, окружать, обложить (aliquem vallo et armis T; curiam militibus VM; перен. circumsessus muliebribus blanditiis L) -
9 depilo
de-pilo, āvī, ātum, āre [ pilus ]лишать волос (aliquem Sen etc.); ощипывать ( struthiocamelum Sen); перен. обирать ( aliquem LM) -
10 destringo
dē-stringo, strīnxī, strictum, ere1) срывать, обрывать (bacam myrti Col; frondem O); сдёргивать, стягивать ( tunicam ab umeris Ph)d. gladium( ensem) C, H etc. — обнажать меч3) соскабливать ( curvo ferro M)4) гладить, поглаживать (d. se PM); слегка задевать, касаться (d. aequora alis O; d. pectus sagittā O; destricta lēvi vulnere cutis Sen)5) изливать ( amaritudinem PM); обрушивать ( severitatem suam in aliquem Sen); злобно критиковать, разносить (scripta alicujus Ph; aliquem mordaci carmine O) -
11 incursito
—, —, āre [intens. к incurso ]1) нападать, делать набег, вторгаться ( in aliquem Sen) -
12 formo
formo, āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] donner une forme, façonner; représenter, figurer. [st2]2 [-] au fig. faire, former, travailler, dresser, instruire. [st2]3 [-] former dans son esprit, concevoir, imaginer. [st2]4 [-] composer, écrire. - materia, quam fingit et format effectio, Cic. Ac. 1, 2, 6: la matière que moule et met en forme la force motrice. - formare varie vultus, Plin. 35, 8, 34, § 56: dessiner des têtes différentes. - formare comam (capillos): arranger ses cheveux. - formare classem, Virg. En. 9, 80: équiper une flotte. - oratoris est formare orationem, Cic. de Or. 2, 9, 36: c'est à l'orateur de donner un corps au discours. - formare versus citharā, Plin. Ep. 4, 19, 4: faire valoir (embellir) des vers en s'accompagnant de la lyre. - formare mores, Quint.: former les moeurs. - formare vitam juventutis, Plin.-jn.: régler la conduite des jeunes gens. - formare animos, Quint.: disposer les coeurs. - formare se in mores alicujus, Liv. 1.21.2: se modeler sur qqn. - formare et instituere aliquem, Sen.: façonner et redresser qqn. - formare boves ad usum agrestem, Virg.: dresser les boeufs aux travaux des champs. - formare personam, Hor.: créer un caractère (pour la scène). - formare consilium, Just.: concevoir un dessein. - formare edicta, Suet.: formuler un édit. - formare librum, Nep.: composer un livre. - si quid res exigeret, Latine formabat, Suet. Aug. 89: quand les circonstances l'exigeaient, il écrivait en latin.* * *formo, āre, āvi, ātum - tr. - [st2]1 [-] donner une forme, façonner; représenter, figurer. [st2]2 [-] au fig. faire, former, travailler, dresser, instruire. [st2]3 [-] former dans son esprit, concevoir, imaginer. [st2]4 [-] composer, écrire. - materia, quam fingit et format effectio, Cic. Ac. 1, 2, 6: la matière que moule et met en forme la force motrice. - formare varie vultus, Plin. 35, 8, 34, § 56: dessiner des têtes différentes. - formare comam (capillos): arranger ses cheveux. - formare classem, Virg. En. 9, 80: équiper une flotte. - oratoris est formare orationem, Cic. de Or. 2, 9, 36: c'est à l'orateur de donner un corps au discours. - formare versus citharā, Plin. Ep. 4, 19, 4: faire valoir (embellir) des vers en s'accompagnant de la lyre. - formare mores, Quint.: former les moeurs. - formare vitam juventutis, Plin.-jn.: régler la conduite des jeunes gens. - formare animos, Quint.: disposer les coeurs. - formare se in mores alicujus, Liv. 1.21.2: se modeler sur qqn. - formare et instituere aliquem, Sen.: façonner et redresser qqn. - formare boves ad usum agrestem, Virg.: dresser les boeufs aux travaux des champs. - formare personam, Hor.: créer un caractère (pour la scène). - formare consilium, Just.: concevoir un dessein. - formare edicta, Suet.: formuler un édit. - formare librum, Nep.: composer un livre. - si quid res exigeret, Latine formabat, Suet. Aug. 89: quand les circonstances l'exigeaient, il écrivait en latin.* * *Formo, formas, formare. Cic. Former, Faconner, Faire.\Formata in offam. Colum. Faicts en facon de, etc.\Capillos lapsos formare. Propert. Ajancer et raccoustrer.\Formare carmen, epistolam, orationem alieno ingenio. Sueton. Faire par autruy.\Gaudia formare tacita mente. Ouid. Imaginer en son esprit.\Formare hominem in suos mores. Liu. Le faconner à ses meurs.\Formare ignarum dictis. Ouid. Instruire de parolles.\Formare iuuentutem. Plin. iunior. Instruire et faconner, Endoctriner.\Verba recte formare. Quintil. Bien former et proferer les mots, Prononcer à droict. -
13 nex
I.Lit.A.A violent death, murder, slaughter (cf.: caedes, occisio): mater terribilem minatur vitae cruciatum et necem, Enn. ap. Cic. de Or. 3, 58, 218 (Trag. v. 44 Vahl.):(β).insidiatori et latroni, quae potest esse injusta nex,
Cic. Mil. 4, 10:necem sibi consciscere,
id. N. D. 2, 3, 7:vitae necisque potestatem habere in aliquem,
Caes. B. G. 1, 10:necem comminari alicui,
Suet. Caes. 14:neci dedere,
Verg. G. 4, 90:neci demittere,
id. A. 2, 85:neci mittere,
id. ib. 12, 513:neci dare,
id. ib. 12, 341:necem alicui parare,
Ov. A. A. 1, 73:neci occumbere,
id. M. 15, 499; id. H. 14, 12:eripere necem alicui,
Stat. Th. 3, 69:miscere neces,
to murder, Val. Fl. 3, 381:gravi nece urgere aliquem,
Sen. Herc. Oet. 1833:devotus neci,
doomed to death, id. Thyest. 693: vitae necisque potestas, Mos. et Rom. Leg. Coll. 4, 8, 1.—With gen. obj.:(γ).multorum civium neces,
Cic. Cat. 1, 7, 18.—With gen. subj.:B.venatorum,
Phaedr. 2, 8, 2.—In gen., death, a natural death (rare and post-Aug.):II.post necem Mithridatis,
Just. 42, 1, 1:post necem consulis,
Suet. Caes. 5:fata nobis sensum nostrae necis auferunt,
Sen. Cons. ad Marc. 21, 7.—Transf., the blood of the slain:B.(manūs) imbutae Phrygia nece,
Ov. A. A. 2, 714.—In gen., destruction, ruin, = pernicies, exitium (jurid. Lat.):in necem alicujus,
Dig. 38, 5, 1; 36, 4, 5; 15, 1, 21. -
14 decollo
dē-collo, āvī, ātum, āre [ collum ]1) отрубить голову, обезглавить (aliquem Sen etc.; jussisse aliquem decollari Pt)2) лишать ( aliquā re aliquem LM) -
15 genu
gĕnu, ūs, n. (also nom. sing. gĕnum, n., Front. Ep. ad M. Caes. 5, 44; and gĕnus, m., Lucil. ap. Non. 207, 28; gen. sing. genuis; dat. genui, genu, Mart. Cap. 3, § 293. —In neutr., nom. and acc. sing. genus, Cic. Arat. 45; 46; 399; 403; plur. gēnu͡a, as a dissyllable, Carey's Lat. Prosody, § 47; Verg. A. 5, 432; 12, 905; gen. plur. genuorum, Vitr. 9, 6 dub.; dat. plur. genubus, Sen. Thyest. 406; Hippol. 667; Mart. Cap. 3, § 293;I.but usu. genibus,
Curt. 10, 5, 24; Tac. A. 12, 18; Liv. 44, 31 fin.; Ov. M. 13, 585) [kindr. with Sanscr. jānu; Gr. gonu; Goth. kniu; Germ. Knie; Engl. knee], the knee.Lit.:II.meus est ballista pugnus, cubitus catapulta est mihi, Umerus aries: tum genu ut quemque icero, ad terram dabo,
Plaut. Capt. 4, 2, 17: hujus genus, Cic. ap. Serv. ad Verg. A. 3, 22:fine genus vestem ritu succincta Dianae,
Ov. M. 10, 536:per aquam ferme genus tenus altam,
Liv. 44, 40, 8 Drak. N. cr.:in ipsa genus utriusque commissura,
knee-joint, Plin. 11, 45, 103, § 250:sedatis tibi doloribus genus,
Fronto Ep. p. 134 Rom.:dolorem genus suscitare,
id. ib. p. 138:ne quem in cursu capite aut cubito offendam aut genu,
Plaut. Curc. 2, 3, 3:genu mehercule M. Antonium vidi, cum contente pro se ipse lege Varia diceret, terram tangere,
Cic. Tusc. 2, 24, 57:genua inediā succidunt,
Plaut. Curc. 2, 3, 30:dumque virent genua,
Hor. Epod. 13, 4:genuum junctura,
knee-joint, Ov. M. 2, 823:genuumque tumebat orbis,
knee-pan, id. ib. 8, 809: ad genua accidere, Enn. ap. Non. 517, 16 (Com. Rel. v. 9 Vahl.):procidere,
Sen. Contr. 7, 17, 12:ad genua se alicui submittere,
Suet. Tib. 20; cf.:genua amplexus genibusque volutans Haerebat,
Verg. A. 3, 607:atqui pol hodie non feres, ni genua confricantur,
i. e. be clasped in earnest entreaty, Plaut. As. 3, 3, 80; so,fricare,
ib. 88:nunc tibi amplectimur genua egentes opum,
id. Rud. 1, 5, 16; cf.:exurgite a genibus,
id. ib. v. 22: advolvi, Sall. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 1, 311; Tac. A. 1, 13 fin.; 6, 49; 15, 71;for which: genibus se advolvere or advolvi,
Liv. 8, 37 fin.; 28, 34, 4; Vell. 2, 80 fin.:nixi genibus ab senatu petierunt, ne, etc.,
Liv. 43, 2, 2:muta metu terram genibus summissa petebat,
Lucr. 1, 92:corde et genibus tremit,
Hor. C. 1, 23, 8:jus imperiumque Phraates Caesaris accepit genibus minor,
i. e. kneeling, beseeching, id. Ep. 1, 12, 28; Vulg. Phil. 2, 10 saep.:genu ponere,
to bow the knee, Curt. 4, 6, 28; so,alicui,
id. 8, 7, 13:genu flectere, Hier. in. Eph. 3, 14: inflexo genu adorare aliquem,
Sen. Herc. Fur. 410:nixi genibus,
on bended knees, Liv. 43, 2, 2:per tua genua te opsecro,
Plaut. Curc. 5, 2, 31:genua incerare deorum,
i. e. to attach to the statues of the gods wax tablets with prayers written on them, Juv. 10, 55.— -
16 genum
gĕnu, ūs, n. (also nom. sing. gĕnum, n., Front. Ep. ad M. Caes. 5, 44; and gĕnus, m., Lucil. ap. Non. 207, 28; gen. sing. genuis; dat. genui, genu, Mart. Cap. 3, § 293. —In neutr., nom. and acc. sing. genus, Cic. Arat. 45; 46; 399; 403; plur. gēnu͡a, as a dissyllable, Carey's Lat. Prosody, § 47; Verg. A. 5, 432; 12, 905; gen. plur. genuorum, Vitr. 9, 6 dub.; dat. plur. genubus, Sen. Thyest. 406; Hippol. 667; Mart. Cap. 3, § 293;I.but usu. genibus,
Curt. 10, 5, 24; Tac. A. 12, 18; Liv. 44, 31 fin.; Ov. M. 13, 585) [kindr. with Sanscr. jānu; Gr. gonu; Goth. kniu; Germ. Knie; Engl. knee], the knee.Lit.:II.meus est ballista pugnus, cubitus catapulta est mihi, Umerus aries: tum genu ut quemque icero, ad terram dabo,
Plaut. Capt. 4, 2, 17: hujus genus, Cic. ap. Serv. ad Verg. A. 3, 22:fine genus vestem ritu succincta Dianae,
Ov. M. 10, 536:per aquam ferme genus tenus altam,
Liv. 44, 40, 8 Drak. N. cr.:in ipsa genus utriusque commissura,
knee-joint, Plin. 11, 45, 103, § 250:sedatis tibi doloribus genus,
Fronto Ep. p. 134 Rom.:dolorem genus suscitare,
id. ib. p. 138:ne quem in cursu capite aut cubito offendam aut genu,
Plaut. Curc. 2, 3, 3:genu mehercule M. Antonium vidi, cum contente pro se ipse lege Varia diceret, terram tangere,
Cic. Tusc. 2, 24, 57:genua inediā succidunt,
Plaut. Curc. 2, 3, 30:dumque virent genua,
Hor. Epod. 13, 4:genuum junctura,
knee-joint, Ov. M. 2, 823:genuumque tumebat orbis,
knee-pan, id. ib. 8, 809: ad genua accidere, Enn. ap. Non. 517, 16 (Com. Rel. v. 9 Vahl.):procidere,
Sen. Contr. 7, 17, 12:ad genua se alicui submittere,
Suet. Tib. 20; cf.:genua amplexus genibusque volutans Haerebat,
Verg. A. 3, 607:atqui pol hodie non feres, ni genua confricantur,
i. e. be clasped in earnest entreaty, Plaut. As. 3, 3, 80; so,fricare,
ib. 88:nunc tibi amplectimur genua egentes opum,
id. Rud. 1, 5, 16; cf.:exurgite a genibus,
id. ib. v. 22: advolvi, Sall. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 1, 311; Tac. A. 1, 13 fin.; 6, 49; 15, 71;for which: genibus se advolvere or advolvi,
Liv. 8, 37 fin.; 28, 34, 4; Vell. 2, 80 fin.:nixi genibus ab senatu petierunt, ne, etc.,
Liv. 43, 2, 2:muta metu terram genibus summissa petebat,
Lucr. 1, 92:corde et genibus tremit,
Hor. C. 1, 23, 8:jus imperiumque Phraates Caesaris accepit genibus minor,
i. e. kneeling, beseeching, id. Ep. 1, 12, 28; Vulg. Phil. 2, 10 saep.:genu ponere,
to bow the knee, Curt. 4, 6, 28; so,alicui,
id. 8, 7, 13:genu flectere, Hier. in. Eph. 3, 14: inflexo genu adorare aliquem,
Sen. Herc. Fur. 410:nixi genibus,
on bended knees, Liv. 43, 2, 2:per tua genua te opsecro,
Plaut. Curc. 5, 2, 31:genua incerare deorum,
i. e. to attach to the statues of the gods wax tablets with prayers written on them, Juv. 10, 55.— -
17 reflecto
rĕ-flecto, xi, xum, 3, v. a. and n.I. A.Lit.:B.caudam canum degeneres sub alvum reflectunt,
Plin. 11, 50, 111, § 265; 11, 37, 78, § 199:caput leviter,
Cat. 45, 10:pedem inde (sc. ex Labyrintho) sospes,
id. 64, 112; cf.:gressum,
to go back, return. Sen. Thyest. 428:cursum subito ad Contrebiam,
Val. Max. 7, 4, 5 fin.:colla,
Verg. A. 11, 622:oculos,
Ov. M. 7, 341; cf.:visus,
Val. Fl. 5, 455. — Part. perf.:(elephantorum) dentes reflexi,
tusks. Plin. 11, 37, 62, § 165; so,cornu (with adunco aere),
Sen. Oedip. 731:cornicula (scarabaei),
Plin. 30, 11, 30, § 100: cervix. Verg. A. 10, 535; Ov. A. A. 3, 779: [p. 1547] Stat. Achill. 1, 382. —Mid.: illam tereti cervice reflexam,
bending herself back, Verg. A. 8, 633; cf.:telum reflexum,
Sil. 16, 54; and poet.: (Ascalaphus) in caput crescit, longosque reflectitur ungues, he bends himself back into long claws, i. e. his nails are bent back and lengthened into claws, Ov. M. 5, 547. —Trop., to turn back, bring back: quem neque fides, neque jusjurandum... Repressit neque reflexit, * Ter. Ad. 3, 2, 9; cf.:* II.nonnumquam animum incitatum ad ulciscendam orationem tuam revoco ipse et reflecto,
Cic. Sull. 16, 46:quibus (causis) mentes aut incitantur aut reflectuntur,
id. de Or. 1, 12, 53:aliquem,
Sen. Agam. 155:animum reflexi,
i. e. I reflected within myself, Verg. A. 2, 741; cf.:mentem ad Romanam urbem,
Mamert. Grat. Act. 14:in melius tua, qui potes, orsa reflectas!
change, alter, Verg. A. 10, 632; to reverse a proposition or inference:reflexim inferre,
App. Dogm. Plat. 3, p. 36, 5; cf. Mart. Cap. 4, § 411. —Neutr., to bend or turn back; trop., to give way, yield:ubi jam morbi reflexit causa,
Lucr. 3, 502. -
18 gratus
grātus, a, um1)а) приятный, привлекательный, милый (кому-л.) ( carmĭna grata legenti Prp)б) прелестный (Venus H; loca O; tellus V)2) принимаемый с благодарностью, заслуживающий признательностьgratum alicui aliquid facere C, Cs etc. — обязать кого-л. чём-л. (сделать одолжение кому-л.)mihi id, quod fecisti, est gratissimum C — тем, что ты сделал, ты чрезвычайно обязал меня3) благодарный, признательный (in и erga aliquem C, adversus aliquem Sen)4) вознаграждающий (за труд), урожайный ( terra PJ) -
19 injuriosus
-
20 permitto
per-mitto, mīsī, missum, ere1) пускать, метать, бросать (tela Hirt; saxum in hostes O)2) посылать, отправлять ( aliquid trans maria Col)rei judicium senatui p. T — передать вопрос на рассмотрение сената3) отпускатьp. habe nas equo Tib, SenT — давать повод конюp. vela ventis Q — распускать паруса по ветру4) устремлять, гнать ( equum in hostem L)se p. in hostem Hirt — броситься на врагаse p. — стремиться ( ad famam AG)5) оказывать, проявлять ( bonitatem in aliquem Sen)6) оставлятьp. aliquem in suam quietem Ap — оставить кого-л. в покое7) предоставлять, поручать, доверять, вверять (p. se potestati alicujus Cs; cetera divis p. H; p. se totum coelestium arbitrio VM)p. tribunatum L — предоставить трибунату свободу действийp. consulibus rem publicam C — дать консулам чрезвычайные полномочияp. se in deditionem или in dicionem alicujus L — сдаться на чью-л. волюaliquid alicui dotāle p. V — принести что-л. кому-л. в приданоеp. aliquid flammae V — предать что-л. огню8) допускать, разрешать ( lex jubet aut permittit aut vetat C)9) отказыватьсяinimicitias partibus conscriptis p. C — во внимание к сенаторам отказаться от враждыp. aliquid iracundiae alicujus C — снисходительно отнестись к чему-л. ввиду чьего-л. гнева
См. также в других словарях:
Интеллигенция — В данной статье или разделе имеется список источников или внешних ссылок, но источники отдельных утверждений остаются неясными из за отсутствия сносок … Википедия
veoir — Veoir, Videre, Cernere, Intui, Intueri, Aspicere, Despicere, Proþspicere, Conspicari, Vsurpare oculis. Veoir diligemment et soigneusement, Circunspicere. Veoir paravant, Praeuidere. Veoir quelqu un et regarder, Tenere aliquem oculis, In oculis… … Thresor de la langue françoyse
NUPTIALE Tempus — accurate semper observatum. Et quidem apud Hebraeos, dote constitutâ, deducere Sponsam Sponso licuit, ita tamen, ut tum temporis morae ratio haberetur, tum dierum Deductioni ex more praestitutorum. Nempe minor in potestate patria desponstat, nisi … Hofmann J. Lexicon universale
Nase — 1. Aeingden der Nuos no durch däk uch dän. (Siebenbürg. sächs.) – Schuster, 1111. 2. An seiner Nase findet jeder Fleisch. Er ziehe sich also daran, und bekümmere sich nicht um die Nasen (Angelegenheiten) anderer. 3. Auch zwischen Nas und Lippe… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
Valenciano — Para otros usos de este término, véase Valenciano (desambiguación). Catalán / Valenciano Català / Valencià Hablado en España … Wikipedia Español
CAPITULUM — I. CAPITULUM Italiae urbs prope Bovillas, et Calatias, Cluverio oppidul. versus Fucinum lacum, ubi nunc forsam vicus Luco. II. CAPITULUM vox Recentioribus multo et vario in usu. Apud Gregorium M. l. 1. Ep. 47. Sacra Imperaha cucurrerunt, quibus… … Hofmann J. Lexicon universale
DIES — I. DIES Nicanoris, Festum Iudaeorum, de quo infra in voce Iudith. Diespiter, Iuppiter, quasi diei, i. e. lucis pater, uti Macrob. interpretatur. Hostat. l. 1. Carm. od. 34. v. 5. Namque Diespiter Igni corusco nubila dividens. Et idem l. 3. Carm.… … Hofmann J. Lexicon universale
EXCUTIENDI Vestes gremiumque ritus Hebraeorum cum indignabundi significare — et ominari imprecarique vellent,aliquem a Deo suis bonis excussum iri indigitatur Esrae c. 5. v. 13. Vide infra Vestis. Sed et excutere, idem quod scrutari est ac praetentare, Gr. ἐξερεινᾷν, ἐκσείειν καὶ ἐκτινάσσειν. Certe vix olim colloquium… … Hofmann J. Lexicon universale
JOB — I. JOB fil. Issaschar. Gen. c. 46. v. 13. II. JOB nomen viri. Lat. dolens, gemens, vel ululans, aut exosus vel patiens inimicitiam. Hiob. c. 1. v. 1. 1. Par. c. 7. v. 1. Vide Suid in λ᾿ώβ Sulpit. Sever. Hist. Sacrae l. 1. c. 23. Hoc tractu… … Hofmann J. Lexicon universale
JURAMENTUM — in iudiciis et actionrbus, apud omnes semper gentes, cum circalitigantes, tum circa testes, non exigui usûs fuit: Unde Arist. μετα θείας παραλήφεως φάσις ἀναποδεικτος, cum divina sibi assumptione Dictio non demonstrabilis, Rhetoric. ad Alex.c. 18 … Hofmann J. Lexicon universale
PANIS — I. PANIS διαιωνίξων dicebatur quem unusquisque totô aevô percipiebat, et posteris suis transmittebat. Talis ille, quem Aurelianus erogavit apud Vopisc. loc. cit. Item quem popularibus suis, Antiochensibus civibus, distribui instituisse, atque eam … Hofmann J. Lexicon universale